Serbest Meslek Erbabının adi ortaklık oluşturması halinde defter tutma yükümlülükleri hakkında özelge;
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı :.4.35.18.02-1744-604 -11/11/2011
Konu :Serbest Meslek Erbabının adi ortaklık oluşturması halinde defter tutma yükümlülükleri
İlgide kayıtlı dilekçenizin incelenmesinden, kişisel vergi mükellefiyetlerinizi kapatıp, üç kişi aynı adresde klinik (Diş Hekimliği) hizmeti vermek için adi ortaklık oluşturacağınızı ve ortaklığınıza ait tutulması gereken defterin işletme hesabı esasına göre mi yoksa serbest meslek kazanç defteri mi olacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Serbest Meslek Kazancının Tarifi başlıklı 65’inci maddesinde; “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayedan ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.
Tahkim işleri dolayısıyle hakemlerin aldıkları ücretler ile, kollektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da serbest meslek kazancıdır.” hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunu 66 ncı maddesinde: “Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.
Bu maddenin uygulanmasında
…
3.Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komanditşirketlerde komanditeler;
…
Bu işler dolayısiyle serbest meslek erbabı sayılırlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanunun Serbest Meslek Kazancının Tespiti başlıklı 67 nci maddesinde ise; “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.
…
Serbest meslek erbabı, mesleki kazançların Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tuttukları “Serbest meslek kazanç defteri”ne istinaden tespit ederler.
65’inci maddenin son fıkrasında yazılı şirketler de mesleki kazançlarını “Serbest Meslek kazanç defteri ” üzerinden tespit ederler. Bu şirketlerin billanço esasına göre tuttukları defterler serbest meslek kazancı defteri yerine geçer.
…” hükmü yer almaktadır.
Öte yandan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 210 ncu maddesinde; “Serbest meslek erbabı bir (Kazanç Defteri) tutarlar.
Bu defterin bir tarafına giderler, diğer tarafına da hasılat kaydolunur.
Defterin gider tarafına yapılan giderlerin nevi ile yapıldığı tarih ve hasılat tarafına ise ücretin alındığı tarih ve miktarı ile kimden alındığı yazılır.
Hekimler diledikleri takdirde, yukarıda yazılı mamulatı protokol defterinde göstermek şartıyla ayrı kazanç defteri tutmayabilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca; üç serbest meslek mensubu diş hekiminin adi ortaklık şekilinde mükellefiyet tesis ettirerek icra edecekleri diş kliniği hizmetinden elde edecekleri kazançları serbest meslek kazancı olup, adi ortaklık olarak serbest meslek kazanç defteri tutmanız gerekmektedir.
Diğer taraftan bilanço esasına göre defter tutmanız halinde ise bu defterlerin serbest meslek kazanç defteri yerine geçeceği tabiidir. Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.
